Toxiinfecciones alimentarias relacionadas co peixe

Os residuos ambientais producidos polo ser humano e que se crean, sobre todo, por mor da actividade industrial poden afectar a todas as especies de peixe e a todas formas de produción. As áreas de maior risco son os estuarios e as áreas próximas á costa. No sector da acuicultura é necesario considerar os posibles contaminantes presentes nos pensos utilizados (medicamentos veterinarios: antibióticos, hormonas, etc.).

Os contaminantes químicos que poden estar presentes cun certo potencial tóxico son compostos químicos inorgánicos (mercurio, chumbo, cadmio...), compostos orgánicos normalmente de orixe industrial (bifenilos policlorados ou PCBs, dioxinas..) e compostos derivados do procesado do peixe (nitrosaminas).

Trátase, en xeral, de produtos moi estables químicamente, con tendencia a acumularse nos organismos acuáticos, en especial en moluscos e diversas especies de peixe graxo.

Mercurio

O mercurio é un elemento existente na natureza cuxa presenza no medio ambiente pode deberse tanto a causas naturais como á contaminación industrial. Na auga, o mercurio inorgánico convértese, por medio da acción microbiana, nunha forma orgánica máis tóxica, o metilmercurio, que se acumula nos tecidos. Os organismos acuáticos absorben o metilmercurio a través da auga e dos alimentos, e case todos os peixes teñen restos no seu interior. Con todo, as especies que se atopan ao final da cadea alimentaria (por exemplo, a quenlla, o peixe espada, algunhas especies de atunes grandes, etc.) poden acumular maiores cantidades ao comerse a outros peixes. Polo xeral, canto máis vello e grande é o peixe, maior cantidade de metilmercurio contén.

Aínda que na maioría das especies que consumimos habitualmente os niveis de mercurio que conteñen non representan un risco para a saúde humana, si consómense con frecuencia grandes especies depredadoras pode chegar a superarse o nivel de inxesta seguro.

Aos nenos e as mulleres embarazadas, en período de lactación ou que estean a planear quedar embarazadas no prazo dun ano, adóitaselles recomendar que se absteñan de consumir quenlla, peixe agulla, peixe espada e especies similares.

Utilización de antibióticos

O mesmo que noutros sectores da produción animal, na acuicultura empréganse antibióticos durante a produción e elaboración, principalmente para impedir (uso profiláctico) e tratar (uso terapéutico) enfermidades bacterianas. Na piscicultura fornécense os antibióticos nos pensos, ou ben porque se engaden durante a fabricación destes ou porque o fabricante ou o piscicultor revisten con eles as pílulas de penso. En brotes de enfermidades, os piscicultores poden aplicar antibióticos por outros medios. Por iso, necesítanse instrucións claras para os fabricantes de pensos, os vendedores de antibióticos, as autoridades veterinarias e os piscicultores que son os responsables do emprego de antibióticos.

A FAO, a Organización Mundial da Saúde (OMS), a Oficina Internacional de Epizootias (OIE) e varios gobernos de distintas nacións expuxeron a cuestión do uso irresponsable de antibióticos en todos os sectores da produción, con especial referencia aos riscos potenciais para a saúde pública. Moitos gobernos de todo o mundo introduciron, modificado ou fortalecido os regulamentos nacionais sobre o emprego de antibióticos en xeral, dentro do sector acuícola incluído.