
Eguneroko haurren dietan arrainari protagonismoa ematea
Hezurrik gabeko arraina
Arrainaren arantzak arriskutsuak izan daitezke haurrentzat, eta beldur dira irentsi edo eztarrian traba egingo ote dieten. Eragozpen horren konponbidea erraza da: arraina xerratan edo arantzarik gabeko solomotan eskaintzea, xerratan beharrean, jaten ari direnaz kontzienteago izan arte. Hezurrik gabeko aurkezpen horien eskaintza oso handia da, batez ere arrain izoztuan (legatza, halibuta, mihi-arraina, enperadorea, zapo-isatsak...), nahiz eta horiek eta beste batzuk (perka, mero zuria, zapoa, atuna, hegaluzea, txitxarroa...) arrandegian garbitzea ere eska daitekeen.
Elaborazioa aldatzea
Haurrei monotonoa eta aspergarria egiten zaie arraina jatea, beti modu berean prestatzen edo ontzen delako (frijituta, arrautza-irinetan pasatuta edo birrinduta). Arraina baztertzeko arrazoia hori izan ez dadin, aukera erraza dago: arrainarekin batera datozen prestakina, ongailua eta hornigaia aldatzea; nahi duten moduan kozinatzea. Enpanadillak, kroketak, kauserak, albondigak, pizzak, arrain-flanak, lasagna edo kaneloiak, tortillan, hainbat saltsarekin, patatekin, barazkiekin lagunduta, frijitua, plantxan, labean, parrillan, betegarriarekin... Buru-argitasun pixka batekin, arraina oso plater gustagarria bihur daiteke.
Arrainaren zaporea disimulatzea
Topikoa da baieztatzea haur askori ez zaiela arraina gustatzen, guztiz kontrakoa izan daitekeenean. Egia da batzuek baztertu egiten dutela, beste elikagai batzuekin alderatuta oso zaporegabea iruditzen zaielako; beste haur batzuei, berriz, arrain batzuen zaporea eta usaina, batez ere urdinena, oso gogorra egiten zaie.
Beti arrain berberak eskaintzearen monotonian ez erortzeko, badira eragozpen hori konpon dezaketen trikimailuak. Arraina limoi, olio eta belar usaintsuekin beratzea, hainbat saltsarekin lagunduta eta barazki, patata edo arrozarekin hornituta, plateraren zaporea aldatzeko modu praktiko eta errazak dira.
Egosita edo plantxan eginda prestatzen bada, arrainaren zaporea eta usaina nabarmenagoak izaten dira, eta, beraz, zaporea arindu edo disimulatu egin daiteke, erabat ezkutatu gabe. Hala, haurrak jakien zaporeak identifikatu eta ezagutuko ditu. Hainbat saltsarekin (bexamela, maionesa, saltsa arrosa, saltsa berdea...) eta prestatzeko moduekin (labea, papillotea, eskabetxea, arrautza-irinetan pasatua, birrineztatua...) zaporea leuntzen da.
"Betetzen" duten arrain platerak
Arrainek berezko duten proteina motak, haragiak ez bezalakoak, aurrenekoak, oro har, digeritzeko errazagoak izatea eragiten du. Horrek eragiten du goserik handiena duten haurrek urdail "hutsa" sumatzea arraina jan eta ordu gutxira. Sentsazio hori, dena den, arrainaren gantz-edukiaren (urdinek gantz gehiago dute eta digestioa mantsoago egiten zaie), kozinatzeko moduaren eta akonpainamenduaren araberakoa da.
Arraina labean edo gisatua patatekin, ilarrekin edo arrozarekin (adibidez, txitxarroa edo txitxarroa labean tipula eta okin-erara egindako patatekin), xerra bat patatekin adina edo gehiago "betea".
Arrainen eskaintza mugagabea aprobetxatzea
Ohikoa da familian edo ikastetxean 2 edo 3 arrain espezie bakarrik jatea (legatza, mihi-arraina eta sardinak, adibidez), eta, gainera, modu berean kozinatzea, baita asteko egun beretan ere, eta hori oso monotonoa eta aspergarria izan daiteke haurrentzat.
Arazo hori saihesteko gakoa da oso goiz hasita askotariko dieta eskaintzea, eta, horrela, haien gustua hezten ari dira, eta errazagoa da elikagai gehiago onartzea. Arrainari eta itsaskiei dagokienez, elikagai horien eskaintza oso zabala da, aurkezteko modua (freskoa, izoztua, latan sartua, aurrez prestatua) eta prestatzeko modua bezalaxe. Kontua da hainbat espezierekin probatzea, gustukoenak aurkitzea eta denboraldi bakoitzeko arrain-eskaintzez baliatzea.
arrain freskoa, izoztua edo kontserban?
Gaur egun, aurrerapen teknologikoei esker, elikagai izoztuak oso nutritiboak dira, izozteak ez baititu haien ezaugarriak aldatzen. Gainera, arrain izoztua egoera ezin hobean kontserbatzen da freskoa baino denbora luzeagoan, eta berehala hondatzen da. Beraz, arraina berehala jan behar ez bada, hobe da izoztuta erostea edo fresko erosiz gero izoztea. Gainera, arrain izoztua freskoa baino merkeagoa izan ohi da, eta ez da alferrik galtzen; hezurrik eta azalik gabe egoten da, eta hori abantaila bat da haurrei eskaintzeko. Eskaintza oso anitza da; legatza, enperadorea, zapoa, bakailaoa, halibuta, mihi-arraina, itsas aingira... baita aurkezpena ere (xerrak, gurpilak, solomoak, enborrak, buztanak, hagatxoak).
Arrain-kontserbak ere aukera ona dira haurren dieta askotarikoagoa izan dadin, eta entsaladei, pizzei eta enpanadei erants dakizkieke. Ogitarteko goxoak egiteko ere balio dute (atunezkoak, antxoenak edo sardinenak), edo arroz edo pasta plateren osagai gisa (makarroiak, kaneloiak edo lasagna). Arrain freskoaren mantenugai asko mantentzen dituzte, hala nola balio biologiko handiko proteinak eta gantzak. Kontserba-mota hartu behar da kontuan: "oliotan", "eskabetxean" edo "naturalean" egina bada, horrek eragina du olioaren balio energetikoan, gantzaren kopuru eta kalitatean eta baita zaporean ere.