Aingira eta angulak

Sukaldaritza tradizionala

Aingirak zeregin garrantzitsua du Espainiako gastronomian, eta eskualdeko hainbat plater tipikotan dago. Oso produktu ezaguna da Galizian, aingiraz eta lanproiz egindako gisatua prestatzen baita. Oso preziatua da, halaber, Euskal Herrian eta Espainiako beste eskualde batzuetan, non aingira extremadurarra, espardenya edo aingira valentziarraren paella bezalako errezeta garrantzitsuak gordetzen diren.

• Aingira Extremadurako erara: Aingira kipula, tomatea, piper txorizeroa, erramua, perrexila eta baratxuriarekin kozinatzen da. Berotu egiten da atzera egin arte, eta bere ura kanporatzen du, eta une horretan egosi egiten da.
• Aingira valentziarraren paella: Paella honetan, aingiraz gain, hainbat osagai gehitu daitezke: oilaskoa, tomatea, piperrak, otarrainxkak, barraskiloak edo urdaiazpikoa.
• Espardenia: Valentziako errezeta tipikoa. Aingira patatekin egosten da, eta untxi eta oilasko frijituarekin, arrautzarekin eta almendrekin guarnizio bitxi bat egiten da.

Aingira oso ezaguna da Europako beste herrialde batzuetan ere, hala nola Holandan eta Danimarkan, baina Italia da gehien kontsumitzen duena. Italiako errezeta askotan agertzen da arrain hori, eta Veneziako aingira da aipagarriena. Plater hori egiteko, aingira irinetik pasatu eta frijitu egiten da. Ondoren, tipula eta baratxuri frijituak eta erramu pixka bat bota.

Bitxikeriak

Igaraba da Europako ibaietako angula harrapakari nagusia. Haragijale amorratua da igaraba, igerilari eta urpekari aditua, eta amuarrainak eta anfibioak ere jaten ditu.

Aingiraren odol gordina pozoitsua da, beroarekin inaktibatzen den substantzia toxiko bat duelako. Hori dela eta, kozinatu ondoren, aingirak ez du arriskurik kontsumitzen duenaren osasunerako.

Angulak: Aingirazko arrainkumeak dira, larba garden eta meheak, bizpahiru urteko zeharkaldiaren ondoren gorputz biribileko aingira txiki bihurtzen direnak. Estuarioetara iristen direnean, angulek ibaian gora egiten dute igeri, aingira heldu bihurtu eta zikloa osatu arte. Harrapaketa masiboen ondorioz espezieak izan duen beherakada eta urtegiak eraikitzearen ondorioz habitat naturala galdu izana dira merkatuan duten prezio altua azaltzen duten arrazoi nagusietako bi. Gainera, kontuan hartu behar da kilogramo bat lortzeko, tamainaren arabera, 2.000 eta 4.000 unitate artean behar direla.

Nola prestatu

Aingiraren haragia oso preziatua da, zaporetsua eta fina delako. Xerratan, kontserban, ketuta, gelatinan... eros daiteke. Aingirak hainbat jaki prestatzen ditu, eta erreta, frijituta, egosita, eskalfatuta, salteatuta eta zopetan ere presta daiteke. Kalderetan oso preziatua da, Levanteko eskualdeetan ohikoa dena.

Aingira frijitua edo saltsa berdean edo pikantean bezalako platerak presta daitezke harekin, baita aingira parrillan parra-hostotan edo espetoian bilduta bezain originalak ere. Errezeta honetan, aingira zatitan moztu eta beratu egiten da soja, piperbeltz, gatz eta azukre saltsarekin. Txitxi-burruntzietan mihiztatzen dira zatiak, urdaia, tipula, txanpinoiak... txandakatuz.

Aingirak ere ontzututa presta daitezke, eta, hala, zapore bizia eta atsegina izango dute. Era horretan egiteko, aingirak zatitan moztu eta beratzen utzi behar dira, hiru bat orduz, ura, baratxuria eta gatza erabiliz.

Aingira urarekin eta ardoarekin egosten da, oliba olio on batean erreboza egiten da. Garrantzitsua da azal likatsua kentzea prestatu aurretik.

Aingira ketua ere arrain hori kontsumitzeko modu egokia da, eta eskari handia du Europa osoan, testura leun eta krematsua baitu. Piperbeltza eta gurina ere jar daitezke, edo arrautza beteak egiteko osagai gisa. Elikagai ona da aperitibo originalak aurkezteko, gazta freskoa lagun dezaketenak, emaitza harrigarri samarra erdiesteko.

Angulak bizirik, fresko, izoztuta eta kontserban merkaturatzen dira. Freskoak abendutik apirilera daude eskuragarri, eta izoztuak urte osoan. Arrain hau aingiraren antzera salteatu daiteke, eta oso goxoak daude baratxuri eta piperminarekin. Eragozpena: arrain horiek, batez ere Eguberrietan, hartzen duten prezio eskandalagarria. Hori dela eta, produktu hori ordezten saiatzen diren suzedaneoak sortu dira, prezio txikiagokoak.